طریقه ی احمد غزالی از طوس تا تِلِمسان

نویسندگان

  • انسیه شیخ سفلی دانشگاه ازاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران، دانشجوی دکتری
  • شهرام پازوکی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران،دانشیار
چکیده مقاله:

بر پایه‌ی نسبت خرقه‌ی شاه نعمت ‌الله ‌ولی در شجره‌نامه‌اش، طریقه‌ی احمدغزالی که رفتن این طریقت به مغرب از مسلّمات تاریخ است با چند واسطه به شیخ ابومدین در تلمسان الجزایر می‌رسد. وپس از او نیز با‌ میانجیگری مشایخی به شاه نعمت ‌الله ‌ولی در ایران می‌رسد. ابن‌عربی به عنوان پدرعرفان نظری، ابومدین را در جای‌جای نوشته-هایش گرامی داشته و با عنوان شیخنا یا ابوالّنجا از او یاد می‌کند. فخرالّدین عراقی صوفی مکتب خراسان نیز پس از فراگرفتن فصوص‌الحکم نزد صدرالدین قونیوی کتاب خود به نام لمعات را بر سنّت سوانح العشاق احمدغزالی می‌نویسد که قونیوی پس‌ از خواندن لمعات آن را شرح فصوص معرفی می‌کند. با یافتن مستنداتی دالّ بر نسَب طریقتی شاه نعمت الله می‌توان بر گسترش طریقت شیخ احمدغزالی تأکید کرد که بیشتر در قالب آثار نوشته‌ شده‌ی پس ‌از ابومدین قابل مشاهده است. نوشتار پیش‌رو به یکی از این زنجیره‌ها یعنی شیخ ابوالبرکات، شاگرد شاگردِ احمدغزالی اختصاص دارد. احتمالها مورد بررسی قرارگرفت و میزان اعتبار آنها با یادکرد دلیلها مشخص شد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

از خراسان تا همدان (برّرسی تأثیر احمد غزالی بر عین القضات همدانی)

احمد غزالی به عنوان یکی از برجسته­ترین مشایخ صوفیه و نیز یکی از نامداران فرهنگ ایرانی، پس از طی مراحل طریقت و منازل سلوک، یکسره به تربیت صوفیان و خدمت بدیشان پرداخت. مبالغه نکرده‌ایم اگر بگوییم که مشهورترین مریدان و شاگردان وی عین‌القضات همدانی بوده است. دیدار احمد غزالی و درک محضر وی چنان تأثیر شگرفی برسلوک فکری و معنوی قاضی داشته است که بازتاب آن در جای جای نوشته‌های او قابل مشاهده است. بر هم...

متن کامل

مراکز آموزشی طوس از آغاز دوره اسلامی تا استیلای مغول

در بررسی تاریخ آموزش و پرورش در سرزمین های اسلامی به نواحی و شهرهاییبر می خوریم که با وجود شهرت و کثرت علمای منسوب به آن اطلاع چندانی ازوضع علمی آنها در دست نیست . از جمله آنها ناحیه طوس است که به رغماهمیت مذهبی و برخاستن علما و دانشمندان بزرگی از آنجا چون شیخ طوسی،ابوحامد غزالی، ابن حمزه طوسی، خواجه نصیرالدین طوسی و ... تا کنون بررسیدقیقی درباره آن انجام نیافته ا ست. یکی از جنبه های ناشناخته ط...

متن کامل

منازل عرفانی در «رساله‌الطیر» احمد غزالی

رساله الطیر احمد غزالی داستانی کوتاه و رمزی به زبان فارسی در باب سیر و سلوک عارفانه است که متن آن با آیات و روایات درآمیخته، و به ابیاتی چند مزین شده است. غزالی در این رساله به هفت منزل: جذبه، طلب، همت، استغنا، تسلیم و رضا، قرب، فنا و بقا اشاره می کند؛ بنابراین پیش از عطار، در رساله خود به مفهوم استغنا به عنوان یکی از منازل سلوک اشاره کرده است. او آغاز سیر و سلوک عرفانی را جذبه و کشش الاهی و نه...

متن کامل

بررسی ساختار مدور سوانح‌العشاق احمد غزالی

سوانح‌العشّاق احمد غزالی نخستین اثر به زبان فارسی است که به طور مستقل درباره‌ی عشق نوشته شده است. این اثـر مجموعـه‌ای از آرای غـزالی درباره‌ی عشق، عاشق، معشوق و ارتباط مـیان آن‌هاست. از آن‌جا که این متن عرفانی بر آثار بعد از خود تأثیر بسیاری نهاده، از اهمیت فراوانی برخوردار است. موضوع بحث این مقاله بررسی ساختار این اثر است. موضوع متن سوانح و مفاهیم محوری آن، نویسنده را بر آن داشته تا خط سیر خاصی...

متن کامل

ابوالفضل بغدادی جانشین گمنام شیخ احمد غزالی

طریقة شاه نعمت الله ولی براساس آنچه در کرسی نامه ها آمده است به احمدغزالی(د 520 ق)، ازعرفای مکتب خراسان و قطب سلسلة معروفیه، منتهی میشود. این طریقه در مغرب عالم اسلامگسترش یافته و با چند واسطه به ابومدین (د 594 ق) در تلمسان الجزایر رسیده و سپس تا شاهنعمت الله ولی (د 834 ق) امتداد پیدا کرده است. نام ابومدین بهعنوان شیخِ ابنعربی به کرّات درنوشته هایش مشاهده میشود. بنابراین با یافتن مستنداتی دالّ بر ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 42  شماره 2

صفحات  11- 30

تاریخ انتشار 2010-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023